ترموستات تهویه مطبوع دستگاهی کنترلی است که برای حفظ دمای مطلوب در محیط های داخلی به کار می رود و با اندازه گیری دمای هوا، سیستم های گرمایشی یا سرمایشی را به صورت خودکار روشن یا خاموش می کند.
این وسیله می تواند به صورت مکانیکی یا دیجیتالی طراحی شود و در انواع ساده یا پیشرفته با قابلیت هایی مانند برنامه ریزی زمانی، اتصال به اینترنت و کنترل از راه دور عرضه شود.
دمای تنظیم شده روی ترموستات به عنوان مرجع عمل می کند تا عملکرد سیستم تهویه بهینه شده و مصرف انرژی کاهش یابد. در سیستم های بزرگ تر مانند چیلر نیز از ترموستات های مخصوص برای تنظیم دقیق دمای آب یا هوای خروجی استفاده می شود.
ترموستات چیلر چیست؟
ترموستات چیلر یکی از اجزای کلیدی سیستم های سرمایشی صنعتی و تجاری است که وظیفه کنترل دمای آب یا هوا را در مدار چیلر بر عهده دارد. این ترموستات با اندازه گیری دمای آب برگشتی یا دمای محیط، عملکرد کمپرسور و سایر اجزای چیلر را تنظیم می کند تا دمای مطلوب و پایداری در سیستم حفظ شود.
تنظیم صحیح ترموستات چیلر نه تنها باعث افزایش بهره وری و صرفه جویی در مصرف انرژی می شود، بلکه از روشن و خاموش شدن های مکرر دستگاه نیز جلوگیری کرده و عمر مفید تجهیزات را افزایش می دهد.
ترموستات های چیلر ممکن است به صورت دیجیتالی با قابلیت های پیشرفته نظیر کنترل از راه دور، آلارم خطا و ارتباط با سیستم های هوشمند مدیریت ساختمان طراحی شوند.
انواع ترموستات چیلر
ترموستات های چیلر از نظر نوع عملکرد، نحوه نصب، نوع کنترل و فناوری به کار رفته، به انواع مختلفی تقسیم می شوند.
انتخاب نوع ترموستات چیلر بستگی به نوع چیلر، کاربرد آن، سطح هوشمند سازی مورد نیاز، دقت کنترلی و بودجه دارد. در پروژه های پیشرفته و ساختمان های هوشمند، معمولا از ترموستات های دیجیتال قابل برنامه ریزی با قابلیت اتصال به سیستم های BMS استفاده می شود، در حالی که برای سیستم های ساده تر، ترموستات های الکترومکانیکی کافی هستند.
در ادامه برخی از انواع ترموستات چیلر را معرفی می کنیم.
-
از نظر نوع عملکرد:
ترموستات مکانیکی
این نوع ترموستات ها از دو فلز با ضریب انبساط حرارتی متفاوت ساخته شده اند که با تغییر دما خم می شوند و یک کلید مکانیکی را فعال یا غیرفعال می کنند.
ساده، ارزان و بادوام هستند، اما دقت کمتری نسبت به مدل های دیجیتال دارند و بیشتر در سیستم های کوچک یا قدیمی استفاده می شوند.
ترموستات الکترونیکی/دیجیتال
دمای محیط یا آب را با استفاده از حسگر اندازه گیری کرده و به صورت دیجیتال پردازش می کند.
دقت بالا، امکان برنامه ریزی، کنترل از راه دور، و اتصال به سیستم های BMS (مدیریت هوشمند ساختمان) از ویژگی های آن است و رایج ترین نوع ترموستات در چیلرهای مدرن هستند.
-
از نظر محل نصب و کاربرد:
ترموستات محیطی
دمای هوای محیط را اندازه گیری می کند و برای چیلرهایی استفاده می شود که هوای داخل ساختمان را مستقیما خنک می کنند (مثلا چیلرهای با فن کویل) و در فضای داخلی ساختمان نصب می شود.
ترموستات خط مکش
روی لوله مکش کمپرسور نصب می شود و دمای گاز مبرد را اندازه گیری می کند. بطور معمول برای جلوگیری از یخ زدگی و افزایش راندمان کمپرسور به کار می رود.
ترموستات آب خروجی
در چیلرهای آبی کاربرد دارد و دمای آب خروجی از اواپراتور یا کندانسور را کنترل می کند و بر اساس آن کمپرسور یا پمپ را روشن یا خاموش می کند.
-
از نظر نوع کنترل
ترموستات قطع و وصل
ساده ترین نوع کنترل را انجام می دهد. وقتی دما به حد مشخصی برسد، فرمان قطع یا وصل به کمپرسور یا پمپ می دهد و برای سیستم های ساده مناسب است.
ترموستات تدریجی
به جای یک دستور قطع یا وصل، سیگنالی تدریجی ارسال می کند تا مثلا سرعت فن یا کمپرسور به طور پیوسته تنظیم شود. این ترموستات در چیلرهای اینورتر یا با کمپرسورهای اسکرال متغیر کاربرد دارد.
-
از نظر فناوری ارتباطی
ترموستات مستقل
به صورت مستقل عمل می کند و هیچ ارتباطی با سیستم های مرکزی ندارد.
ترموستات هوشمند
قابلیت اتصال به سیستم های مدیریت ساختمان، وای فای، بلوتوث یا پروتکل هایی مانند Modbus یا BACnet را دارد و می تواند داده ها را گزارش کند و از راه دور کنترل شود.
مزایای استفاده از ترموستات چیلر
استفاده از ترموستات چیلر مزایای متعددی دارد که مهم ترین آن، کنترل دقیق دمای آب یا هوای خروجی از سیستم است، که موجب بهینه سازی عملکرد چیلر و کاهش مصرف انرژی می شود.
این دستگاه با جلوگیری از روشن و خاموش شدن های بی مورد کمپرسور، عمر مفید تجهیزات را افزایش داده و هزینه های نگهداری را کاهش می دهد.
ترموستات های پیشرفته همچنین امکان برنامه ریزی زمانی، کنترل از راه دور و اتصال به سیستم های مدیریت هوشمند ساختمان را فراهم می کنند که باعث افزایش بهره وری، راحتی کاربران و مدیریت بهینه منابع انرژی در پروژه های بزرگ می شود.
