لطفا در مورد صنعت BMS و همچنین اهداف مدیریت هوشمند ساختمان توضیح دهید.

BMS یا سیستم مدیریت هوشمند در واقع همان مدیریت کنترل و نظارت هوشمند ساختمان با استفاده از یک سیستم رایانه ای است و زیر مجموعه های اصلی این سیستم شامل کنترل و مانیتورینگ سیستم تهویه، روشنایی، تابلو های برق و غیره می باشد. اولین و مهمترین هدف از اجرای BMS ، صرفه جویی در مصرف انرژی است. امروزه با اضافه شدن سیستم هایی با قابلیت تجمیع به BMS از جمله سیستم نظارت تصویری (CCTV)، سیستم کنترل تردد (Access Control)، سیستم اعلام حریق (Fire Alarm)، سیستم مدیریت انرژی (Energy Management)، سیستم صوت وغیره شاهد پیشرفت روز افزونی در این صنعت هستیم.

با استفاده از سیستم های هوشمند سازی ساختمان علاوه بر صرفه جویی درمصرف انرژی و هزینه ها، می توانیم به وسیله یک نرم افزار، تمامی سیستم ها را به صورت تجمیع شده در یک واحد کنترل داشته باشیم. به طور مثال می توانیم به وسیله یک نرم افزار، تردد کاربران یک ساختمان را کنترل و از طریق دوربین ها، تمامی معابر مورد نظر را مانیتورینگ کنیم و از جمله مزایای تجمیع سازی میتوان به کاهش هزینه های اولیه پروژه و بهره برداری اشاره نمود. اگر برای هر یک از سیستم های استفاده شده در یک ساختمان به صورت جداگانه از یک سیستم مجزا استفاده شود میزان هزینه های تعمیر، نگهداری و پرسنل و کارشناس مورد نیاز پروژه افزایش می یابد و همچنین ترکیب اقلامی که در یک پروژه به کار می رود بسیار متنوع می شود که این قضیه باعث پیچیده تر و هزینه بر شدن پروژه ، افزایش زمان و هزینه آموزش پرسنل می شود. علاوه بر مزایای گفته شده BMS، استفاده از انرژی را بهینه می سازد و منجر به سهولت کاربری تجهیزات می گردد. به طور مثال در یک مجتمع مسکونی یا یک مجتمع اداری بزرگ که دارای موتورخانه مرکزی می باشند بدون استفاده از سیستم BMS نمی توان تشخیص داد که هرکدام از واحدها چه میزان انرژی مصرف می نماید که بتوان با توجه به میزان مصرف ماهیانه ،هزینه شارژ تعیین نمود به این صورت که ممکن است از واحدی که نیمی از ماه در آن کسی تردد نداشته به همان میزان شارژ دریافت نمود که از واحد پر رفت و آمد و پر جمعیت دریافت می شود. البته این یکی از مشکلات عدیده ساختمان های بزرگ مسکونی است که از ما برای حل این مسئله راه حل می خواهند.

لطفا مختصری درباره خدمات ارائه شده توسط شرکت مرکز کنترل ایران توضیح دهید.

زمینه اصلی فعالیت مرکز کنترل ایران، کنترل و مانیتورینگ سیستم HVAC و تاسیسات ساختمان است که شامل کنترل و مانیتورینگ هوارسان (هواساز)، فن کوئل، موتور خانه، روشنایی، تابلوهای برق، سیستم اعلام حریق، دوربین مدار بسته و غیره می باشد. همچنین در زمینه اجرای سیستم های کنترل و مانیتورینگ مربوط به داروسازی ها و بیمارستان ها و  اتاق های تمیز نیز فعالیت های زیادی را داشته و داریم. طی چند سال اخیر با توجه به پیشرفت صنعت داروسازی و تعیین استانداردهای جدید توسط وزارت بهداشت برای تولید با کیفیت دارو، عملکرد سیستم  BMS در این بخش از صنعت، بسیار پر رنگ شده است. با توجه به اینکه تولید یک داروی با کیفیت رابطه بسیار نزدیکی با شرایط محیط تولید دارد، بنابراین سیستم کنترل عوامل محیطی مربوط به آن نیز می بایست بسیار دقیق باشد. به طور مثال در یک فضای تولیدی دارو می بایست میزان ورودی و خروجی هوا، فشار محیط، دما و رطوبت آن ثابت باشد و به طور دقیق کنترل و مانیتور شود. با استفاده از سیستم BMS و EMS نصب شده در یک مجتمع داروسازی تمامی این عوامل، کنترل و شرایط محیطی که دارو درآن تولید شده ثبت و ضبط می گردد. در خصوص بخش ساختمان نیز طی ده سال اخیر با داغ شدن بحث تجمیع سیستم های کنترل، در بسیاری از پروژه هایی که به عنوان پیمانکار BMS حضور داشته ایم، کارفرمایان از ما سایر تجهیزات نظارتی و کنترلی مانند CCTV ،کنترل تردد و سیستم اعلام حریق را درخواست کرده و درمورد تکنولوژی های جدید علاقه نشان داده اند.

چند مورد از شاخص ترین پروژه های مرکز کنترل ایران را نام ببرید؟

شرکت مرکز کنترل ایران طی این چند دهه فعالیت خود پروژه های شاخص زیادی را انجام داده به عنوان مثال ، سیستم BMS سالن اجلاس سران در منطقه ولنجک تهران، سیستم BMS پروژه مجتمع تولیدی تحقیقاتی انستیتو پاستور که در اتوبان تهران کرج واقع شده،سیستم BMS کل مجموعه حرم آستان مقدس امام رضا (ع)، ساختمان مجلس شورای اسلامی، کتابخانه ملی و باغ موزه دفاع مقدس که بخشی از پروژه های شاخص شرکت مرکز کنترل ایران هستند .این شرکت در سطح ملی پروژهای زیادی را انجام داده و هنوز هم در بعضی از این بناها  به عنوان پشتیبان و نگهدار سیستم مشغول فعالیت است.

شرایط فعلی صنعت BMS را چگونه ارزیابی می کنید؟

در حال حاضر با توجه به تحریم هایی که وجود دارد صنعت BMS در ایران شرایط مطلوبی را سپری نمی کند. اکثر تجهیزاتی که مربوط به این صنعت می شود و با توجه به تکنولوژی بالای آنها که مدام در حال تغییرات است بیشتر وارداتی بوده که مشکلات واردات و نوسانات زیاد ارز،  لطمه شدیدی را به این صنعت وارد نموده است.شرکت مرکز کنترل ایران همیشه سعی بر این داشته تا از تکنولوژی روز دنیا بهره برد و در پروژه های خود از ادوات و تجهیزات جدید استفاده کند. با وجود مشکلات زیادی که رو به رو بوده ایم .تعداد درخواست ها برای هوشمند سازی ساختمان زیاد است. در سطح جهانی رقابت گسترده و تنگاتنگی بین شرکت های سازنده با استفاده از تکنولوژی های روز دنیا را در این عرصه شاهد هستیم بطوریکه پیشرفت و توسعه این صنعت با سرعت باور نکردنی اتفاق می افتد و دلیل این امر هم این است که منابع انرژی محدود و هزینه استفاده از آن در سایر کشورها بسیار زیاد بوده که حتی ساختمان های کوچک یا منازل شخصی نیز مجهز به این سیستم ها شده اند و از تکنولوژی روز دنیا بهره می برند.

چه مشکلاتی بر سرراه اجرا پروژه های BMS قرار دارد؟

مشکل عمده و همیشگی که شرکت از ابتدا با آن رو به رو بوده و هست ،عدم شناخت کافی مشتریان،کارفرمایان و عوامل پروژه از صنعت BMS است به همین خاطر در بسیاری از موارد به مشکل بر می خوردیم و تصمیم گیری از جانب کارفرمایان با وقفه انجام می شود.هنگامی که ما تمام مدارک مربوط به پروژه و لیست اقلام را برای کارفرما جهت گرفتن تاییدیه ارسال می کنیم  روند تصمیم گیری کارفرما در بعضی موارد طولانی می باشدو همین امر باعث می شود تا ما نتوانیم اجناس و تعداد اقلام مصرفی را در پروژه نهایی کنیم و سفارش دهیم زیرا ممکن است اقلام از طرف کارفرما مورد تایید نباشد. از مشکلات دیگر مدت زمان انجام پروژه است، به طور مثال برای قسمت تهویه مطبوع (HVAC) زمانی فعالیت اجرایی ما شروع می شود که هوارسان نصب شده و لوله کشی ،کانال کشی و عایق کاری آن انجام شده و یا در موتور خانه پمپ، چیلر ، بویلر،  لوله کشی، عایق کاری وتابلو برق ها نصب شده باشندو بعد از انجام این مراحل امکان آغاز عملیات اجرایی BMS وجود دارد. این در حالی است که در بیشتر مواقع زمانی وارد پروژه می شویم که زیر ساختهای لازم در این خصوص آماده نیست و همین اتفاق برمی گردد به نداشتن اطلاعات کافی در مورد صنعت BMS و فراهم نکردن زیر ساخت لازم برای فعالیت شرکت پیمانکار است . روش اصولی برای حل این مسئله این است که قبل از هر پروژه باید یک قرارداد طراحی بسته شده تا موارد لازم ذکر شود و درهنگام انجام پروژه بعد از ایجاد زیر ساخت های مربوطه، پیمانکار BMS بتواند راحت تر در زمان مناسب قرارداد انعقاد و فعالیت خود را انجام دهد. و اما مهمترین مشکل که تقریبا در تمامی پروژه ها مشترک است کمبود منابع مالی و دیر پرداخت شدن صورت وضعیت های اجرایی است که گاهی تا ماهها زمان می برد و این باعث دلسردی و کند شدن روند اجرایی می گردد.

مزایای رقابتی برندهای متعدد فعال در صنعت BMS چگونه می توان بررسی کرد؟

اگر بخواهیم صنعت BMS  را مورد بررسی قرار دهیم باید گفت این صنعت دارای چند لایه می باشد که در لایه اول تجهیزات سیستم کنترلی یا (Field Device) ها هستندکه که در بخش تهویه شامل سنسورها ،اکچویتور ها ،در بخش اعلام حریق شامل دتکتور ها، شاسی ها،اینترفیس ها،در بخش کنترل تردد ،ریدرها و قفل های الکتریکی در قسمت مدیریت انرژی ،انرژی میترهای مربوطه و دوربین های نظارت تصویری و غیره می باشد .در لایه دوم که (Automation Level)یا کنترل نام دارد تجهیزاتی شامل ماژول های ورودی و خروجی،کنترلرهای سیستم تهویه، کانورترها ،کنترل پنل اعلام حریق، کنترلر سیستم کنترل تردد ،کنترلر سیستم مدیریت انرژی و غیره می شود.لایه سوم نیز لایه مدیریت یا همان(Management Layer) است که در بالاترین سطح قرار می گیرد که درآن نرم افزار استیشن و سرور های مربوط به سیستم BMS اعلام حریق ،کنترل تردد،CCTV و غیره قرار دارد. کمتر شرکت هایی هستند که توانسته اند این سه لایه از این صنعت را پوشش دهند و شاید بتوان گفت تنها شرکتی که تمامی ادوات مربوط به این لایه ها را پوشش می دهد، شرکت هانیول است. شرکت هانیول به عنوان یکی از پیشگامان این صنعت ،توانسته در هر سه لایه به صورت موفق عمل کند. در زمینه نرم افزار نیز، نرم افزار EBI هانیول کامل ترین و جامع ترین نرم افزار در خصوص سیستم BMS می باشد که مشابه آن را هیچ کدام از شرکت های رقیب نتوانسته اند عرضه کنند.

مهندس وطن پرست

بهترین مرحله در ساخت پروژه برای شروع عملیات هوشمند سازی چه زمانی است؟

همان طور که در سوالات قبل توضیح دادم و با توجه به اینکه در بسیاری از پروژه ها با مشکل زیر ساختی رو به رو هستیم. همزمان با تهیه نقشه های الکتریکال و مکانیکال، تهیه نقشه BMS نیز شروع شود که این مورد نیازمند به یک مشاوره قوی توسط یک مشاور زبده است تا قبل از ورود پیمانکار BMS  به پروژه زیر ساخت را برای فعالیت آن فراهم کند و از طولانی شدن و پیچیدگی پروژه جلوگیری کند. متاسفانه مدت زمان بعضی از پروژه ها به دلیل نبودن مشاور قوی بسیار طولانی شده که همین امر باعث تلف شدن زمان وهزینه زیادی می شود. اگر فرض را بر این بگذاریم که در پروژه ها حتما از سیستم BMS استفاده می شود، بسیاری از نقشه های مربوط به تاسیسات ساختمان است که دچار تغییرات می شوند متاسفانه در بعضی موارد به علت انجام عملیات تاسیساتی و عدم امکان تغییرات نمی توان طراحی سیستم را به درستی انجام داد. اگر همه این موارد به درستی انجام شود پیمانکار BMS می تواند هنگامی وارد پروژه شود که آماده عملیات اجرایی جهت نصب و راه اندازی باشد که باعث صرفه جویی های پروژه می شود.

عملکرد سیستم هوشمند سازی ساختمان در هنگام حوادث چگونه است؟

درسراسر دنیا در ساختمان های بزرگ اداری ،تجاری و تفریحی یک اتاق به نام مرکز فرماندهی وجود دارد تا در زمان وقوع حوادث در ساختمان یا مجموعه بتوانند آن را مدیریت کنندکه متاسفانه در ایران به صورت اصولی انجام نمی گیرد. ولی راه درست تر این است از آنجا که همه سیستم ها در BMS تجمیع می شوند، اتاق فرماندهی همان اتاق  BMS باشد.به طور مثال در هنگام حوادثی مانند آتش سوزی می توان با استفاده از تجمیع سیستم ها به صورت اتوماتیک به وسیله سیستم صوت به همه طبقات فرمان تخلیه ساختمان را به صورت زمانبندی شده اعلام نمود و با استفاده از سیستم گرافیکی میتوان به سرعت محل دقیق اتش سوزی را پیدا کرد و قبل از رسیدن عوامل آتش نشانی  اقدامات اولیه را انجام داد. یا به وسیله سیستم CCTV جزئیات حادثه را از طریق مانیتورهای مرکز کنترل به طورکامل رصد نمود .اگر تجمیع سیستم ها به صورت هوشمند انجام گرفته باشد همه این عملیات به صورت حساب شده انجام می شود به طور مثال در هنگام حوادث برای جلوگیری از ازدحام جمعیت و هرج و مرج در ساختمان می توان اعلام هشدار حریق را به صورت جداگانه و با فاصله به اطلاع ساکنین طبقات مختلف رساند  تا تخلیه ساختمان راحت تر انجام شود.این موارد فقط مختص به آتش سوزی نبوده برای مواردی از قبیل دزدی و خرابکاری یا حتی زلزله های کوچک که باعث خرابی شدید نمی شود نیزکار برد دارد که این مسئله به نیرویهای امنیتی و امدادی کمک شایانی می کند.

لطفا مختصری در مورد مراحل اجراء پروژه های BMS توضیح دهید.

قبل از انجام هر پروژه ای باید طراحی ها انجام شده باشد تا لیست اقلام و ادواتی که در پروژه بکار می رود مشخص شود. پیمانکارBMS آخرین نقشه های ساختمان از نظر الکتریکال ، مکانیکال و معماری را مورد آنالیز قرار می دهد و طبق آنها طراحی های نهایی را براساس نوع و تعداد دستگاههای موجود مانند هوارسان (هواساز) و تابلو برق ها و غیره انجام می دهد با توجه به نقشه هایی که از طرف کارفرما به ما ارائه می شود لیست اقلام مورد نیاز تهیه و برای کار فرما ارسال می شود ودر آنجا مورد بررسی مشاور قرار می گیرد پس از تایید نهایی از طرف مشاور عملیات اجرایی شروع وتابلوهای برق ساخته و به همراه اقلام کنترلی به پروژه ارسال می شودو بعد از فراهم شدن زیر ساخت ها عملیات نصب و راه اندازی را انجام می دهیم. بعد از آن مراحل گرافیکی و سایر عملیات راه اندازی نهایی انجام می شود.در انجام بیشتر پروژه ها پیمانکار BMS به علت ارتباط با اغلب موارد تاسیساتی ساختمان آخرین کسی است که از پروژه خارج می شود.

مزیت رقابتی شرکت مرکز کنترل ایران در اجرائ پروژه های BMS نسبت به سایر رقبا در چیست؟

شرکت مرکز کنترل ایران با داشتن تیم قوی مهندسی و با سابقه چندین ساله و پروژه های شاخصی که طی این چند سال انجام داده و به اتمام رسانده است به عنوان پیشگام صنعت BMS  در ایران شناخته می شود.با توجه به تجربیاتی که طی این سالها کسب کرده ایم همیشه در پروژه ها به عنوان مشاور نیز فعالیت داریم بطوریکه در پروژه هایی که طرح مشخص و کاملی ندارند نسبت به تصحیح و کامل نمودن طرح اقدام می کنیم در اکثر موارد نیز با مشاوره ای که در پروژه انجام می دهیم اکثر چالش های مکانیکی و الکتریکال برطرف یا بهینه می گردند. همچنین همیشه با مطرح نمودن ایده های خلاقانه در قسمت های برق و مکانیک به مهندسین پروژه کمک می کنیم .تیم قوی اجرایی مهندسین و تکنسین های آموزش دیده ،مجموعه ما راهمیشه جزء پیمانکاران سرآمد پروژه ها قرار داده است.در تمامی پروژه هایی که به عنوان پیمانکار BMS حضور داشته ایم،سیستم را را کامل و بدون نقص اجرا و تمام کرده ایم.همیشه سیستم BMS از مواردی است که به علت پیچیدگی توسط اکثر پیمانکاران مربوطه نیمه تمام رها می شود و به درستی اجرا نمی شود.

چگونه سیستم های مدیریت هوشمند ساختمان به کاهش هزینه تعمیر و نگهداری کمک می کند؟

اگر سیستم BMS  را به عنوان یک سیستم تجمیع شده مورد استفاده قرار دهیم ،تعداد پیمانکارانی که سیستم های ساختمان را اجرا می کنند کمتر می گردد و به طبع هزینه تعمیر و نگهداری  نیز کاهش می یابد. .به طور مثال اگر همه محصولات مصرفی از یک برند باشد و از نمایندگان یک شرکت به عنوان پیمانکار اجرایی استفاده شده باشد مسلما فقط از همان شرکت پشتیبانی را دریافت می کنید در غیر اینصورت مجبور خواهیم بود با شرکت های متعدد جهت سیستم های مختلف قرار داد ببندیم که همین امر باعث اتلاف زمان زیاد و صرف هزینه بالایی می شود. این درحالی است که با تجمیع سیستم ها، تیم نگهداری بسیار کوچک شده و نفراتی که برای سرکشی و بازرسی از نقاط مختلف برای ثبت پارامترها مجموعه می روند کاهش می یابد. دلیل آن هم این است که با تجمیع سیستم BMS با PM مجموعه تجهیزاتی که در محل نصب شده است دما و پارامتر ها به صورت اتوماتیک به واحد کنترل گزارش می دهند.

تجهیزات، سیستم ها و روش های استفاده شده در ایران تا چه اندازه با تکنولوژی روز دنیا هماهنگ است؟

متاسفانه بعضی از شرکت ها هنوز از تجهیزات قدیمی استفاده می کنند و گاهی اوقات به دلیل بی اطلاعی خریداران از سیستم های جدیدی که وارد این صنعت می شود باعث شده تا سیستم های جدید کمتر مورد استفاده قرار بگیرد .یکی از مشکلات مرکز کنترل ایران، مقایسه غلطی است که توسط کارفرمایان در مناقصات انجام می گردد. بعضی شرکت ها در مناقصات شرکت می کنند هنوز از ادوات و تجهیزات قدیمی با قیمت ارزان تر استفاده می کنند ولی  شرکت مرکز کنترل در پروژهای خود همیشه سعی بر این داشته تا از تجهیزات به روز استفاده کند که همین امر باعث می شود تا کیفیت نهایی پروژه افزایش یابد و متعاقبا هزینه تمام شده پروژه بیشتر از سایر شرکت ها باشد. متاسفانه در برخی از پروژه ها به خاطر همین مقایسه غلط مجبور به عقب نشینی می شویم. این صنعت به دلیل نبود دانش کافی و بی اطلاعی از طرف کاربران و بازار هدف در ایران با تکنولوزی روز دنیا فاصله گرفته است .

لطفا در مورد پشتیبانی خدمات توضیح دهید.

در بیشتر پروژه هایی که حضور داشته ایم به دلیل نبودن طرح اولیه مجبور به انجام تغییرات زیادی در پروژه شده ایم تا مبحث BMS  به نحو احسن اجرا و به بهترین شکل بهره برداری شود .وقتی نتوانیم از هوشمند سازی که انجام می شود به درستی بهره برداری کنیم صرفه جویی انرژی در حد صفر می شود و کارایی لازم را ندارد به همین خاطر است که در تمامی پروژه ها بعد از اتمام کار این پیشنهاد از طرف ما مطرح می شود که به مدت یک سال راهبری و نگهداری سیستم اجرا شده را به عهده بگیریم تا تکنسین های مجموعه در کنار مهندسین ما حضور داشته باشند و راهبری سیستم را یاد بگیرند. ما حتی بعد از اتمام پروژه با کارفرما قرارداد آموزش اپراتوری نیز امضا می کنیم تا پرسنل مجموعه نحوه درست استفاده از تجهیزات را فرا بگیرند .بعد از اتمام یک سال، پشتیبانی توسط شرکت مرکز کنترل به صورت نامحدود انجام می شود.